Kredyt na mieszkanie — wszystko, co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji
Rynek wtórny
10 min. czytania
17-10-2023
6 min. czytania
Cieszymy się, że zainteresowałeś się naszym blogiem i tym ważnym tematem, jakim jest umowa przedwstępna zakupu mieszkania lub domu. W dzisiejszym wpisie przybliżymy Ci kluczowe aspekty związane z tym dokumentem, a także omówimy kwestie związane z kredytem hipotecznym.
Kupno własnego mieszkania czy domu to marzenie wielu z nas. Jednakże, aby ten cel osiągnąć, często musimy się zmierzyć z różnymi formalnościami. Umowa przedwstępna zakupu nieruchomości to jeden z kluczowych dokumentów, które warto dobrze zrozumieć, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w przyszłości.
Ponadto, zajmiemy się tematem kredytu hipotecznego, który jest jednym z najpopularniejszych źródeł finansowania zakupu nieruchomości. Pokażę, jak zawarcie umowy przedwstępnej pomaga wpłynąć na kredyt hipoteczny.
W dzisiejszym wpisie „Umowa przedwstępna zakupu nieruchomości do kredytu hipotecznego” dowiesz się:
Umowa przedwstępna kupna mieszkania lub domu to dokument, w którym strony transakcji zobowiązują się do zawarcia umowy przyrzeczonej w przyszłości. Dokument ten określa szczegółowo kto sprzedaje, kto kupuje, co jest przedmiotem transakcji, na jakich warunkach cenowych, jaki jest uzgodniony termin zawarcia oznaczonej umowy oraz określa inne parametry ustalane indywidualnie przez obydwie strony transakcji.
Umowa przedwstępna zakupu nieruchomości to bardzo istotny dokument, gdyż w razie kłopotów ma głos decydujący w rozstrzyganiu sporów. To właśnie zapisy z umowy przedwstępnej decydują o pomyślnym rozwiązaniu dla jednej ze stron, jeśli dojdzie do konfliktu, czy wręcz do sprawy sądowej. Prawidłowe spisanie umowy przedwstępnej jest zatem szalenie istotne dla naszego bezpieczeństwa i komfortu na przestrzeni całego procesu zakupu nieruchomości. Jeśli ktoś prawidłowo zadba o swoje zabezpieczenie w postaci umowy wstępnej na zakup nieruchomości, może spać spokojnie.
Umowa przedwstępna kupna nieruchomości może być zawarta w formie notarialnej lub jak się zwykło mawiać w formie „cywilno-prawnej”. W odniesieniu do kredytu hipotecznego banki nie mają specjalnych wymagań w tej kwestii. Wybór jak podpisać pozostawiają zainteresowanym stronom transakcji. Jak to zwykle bywa, każda decyzja ma swoje plusy i minusy. Prześledźmy najważniejsze z nich:
Umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego jest podpisywana u notariusza. Umowa przedwstępna w formie aktu jest z zasady droższa. Cena za podpisanie takiej umowy jest uzależniona od kancelarii notarialnej oraz od wartości kupna-sprzedaży nieruchomości. Zazwyczaj zdarza się, że notariusz dzieli finalną taksę notarialną na pół, podpisując umowę przedwstępną i umowę przyrzeczoną. Dodatkowo w razie potrzeby trzeba liczyć 150 PLN za wpis ujawnienia roszczenia o przeniesienie własności do księgi wieczystej, co zabezpiecza stronę kupującą. Do kosztów należy doliczyć jeszcze 100-200 PLN za wypisy z aktu notarialnego.
Umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego jest bezpieczniejsza i ma większą moc dowodową w przypadku kłopotów.Umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego zwyczajowo jest pozbawiona wad prawnych. Warto zastanowić się nad podpisaniem umowy w tej formie, jeśli z jakichś powodów wybitnie zależy nam na kupnie nieruchomości. Notarialna umowa przedwstępna daje szybką możliwość sądowego egzekwowania wykonania zapisów umowy. Wycofanie się z umowy strony sprzedającej jest w takiej sytuacji bardzo problemowe.
Umowa przedwstępna w formie cywilnoprawnej praktycznie jest darmowa. Może być spisana na kartce papieru lub na komputerze. W związku z faktem, iż nie jest tworzona przez profesjonalistów, a jej wartość jest niższa, niż forma aktu notarialnego, na wypadek kłopotów ciężar dowodowy jest znacznie niższy. Na jej podstawie nie można składać wniosków do księgi wieczystej np. wpisu roszczeniowego zabezpieczającego interesu kupującego. „Cywilno-prawna” wersja umowy przedwstępnej bardzo często zawiera zapisy abuzywne. W przypadku konfliktu sądowego wady prawne i zapisy abuzywne mogą przeszkodzić w dochodzeniu roszczeń. W przypadku chęci wycofania się sprzedającego nie ma zbyt wielkich możliwości, by się temu przeciwstawić.
Forma zaliczki nie została oficjalnie uregulowania w prawie. Nie stanowi zatem zabezpieczenia zakupu nieruchomości, a jedynie część ceny. Do skutków wręczenia zaliczki należy zatem stosować przepisy dotyczące umów wzajemnych. Zaliczka w wolnym tłumaczeniu jest korzystna, bo w razie nieotrzymania kredytu sprzedający zwraca ją kupującemu w pełnej wysokości. Jednocześnie jest niekorzystna, gdyż pozwala wycofać się stronie sprzedającej bez istotnych powodów (nie jest to możliwe w przypadku umowy przedwstępnej notarialnej). Zaliczka występuje w kilku artykułach kodeksu (622, 626, 743, 751, 763, 773 i 859-3) bez podanej definicji.
Zadatek to środek do zabezpieczenia umowy przedwstępnej zakupu nieruchomości. Jeśli jednak to sprzedający z jakichś powodów się rozmyśli, jest zobowiązany oddać zadatek w podwójnej otrzymanej wysokości. Jeśli kupujący nie otrzyma kredytu, strona sprzedająca zatrzymuje otrzymaną kwotę. Nie zawsze jednak. Spotkałem się z kilkoma wyrokami, gdy dla sądu wykazanie złożenia kilku wniosków i uzyskanie decyzji negatywnej, było działaniem niezawinionym przez kupującego. W przypadku, gdy kupujący wykazał wykonanie ze swojej strony zapisów z umowy przedwstępnej w 100%, sąd nakazał stronie sprzedającej zwrot zadatku. Zadatek jest zdefiniowany w art. 394 k.c.
Ostatnimi czasy dość powszechne jest stosowanie zapisu w umowach przedwstępnych, iż zadatek jest zwrotny w całości lub części, jeśli strona kupująca nie uzyska pozytywnej decyzji kredytowej na kwotę xx np. z 2/3 banków. Ma to na celu zabezpieczenie kupującego, gdyby banki, do których złożył wnioski kredytowe, nie udzieliły kredytu lub udzieliły kredytu, ale w kwocie, która jest do akceptacji dla kupujących. Część notariuszy nie chce uwzględniać w umowie tego typu rozwiązania, twierdząc, iż zadatek z zasady nie ma żadnych wyłączeń.
Podpisanie umowy przedwstępnej jest bardzo często tożsame z koniecznością wpłaty przez kupujących pewnej kwoty pieniędzy. Wysokość zaliczki lub zadatku jest uzależniona od umowy między stronami transakcji. Banki nie mają specjalnych wymagań, że ma to być 5%, 10% czy też jakakolwiek inna kwota. Jest to kwestia dogadania się między sprzedającym a kupującym. Zazwyczaj jest to kwota między 5% a 10% wartości transakcyjnej. Jakiekolwiek będą to wpłaty, proponuję, by były realizowane poprzez przelew bankowy, a nie płatności gotówką. W przypadku przelewu warto w tytule zaznaczyć adres i numer zawartej umowy. Potwierdzenie zapłaty gotówką, spisane ręcznie, zawsze może się zniszczyć czy zagubić, a potwierdzenie przelewu będzie na stałe zewidencjonowane w systemie bankowym.
Dobrze dobrany czas na zawarcie umowy przyrzeczonej jest bardzo istotny. Pozwala na spokojne załatwienie dokumentacji, znalezienie banków, złożenie wniosków, zapoznanie się i podpisanie umowy kredytowej. Niestety trudno jest określić realny czas, a ja osobiście zalecam moim klientom minimum 2 miesiące (najlepiej 3 miesiące) jako czas na załatwienie wszystkich formalności. Bardzo często daje się całość zorganizować dużo szybciej, ale bywają sytuacje, że proces uzyskania kredytu hipotecznego jest bardziej skomplikowany, przez co wyznaczony termin bywa przekroczony.
W przypadku, gdy kupujący zapłacił zadatek, taka sytuacja jest mało komfortowa. Strona sprzedająca może zechcieć skorzystać z okazji, by zatrzymać zadatek, a nieruchomość z powrotem wystawić na sprzedaż. Warto zatem zabezpieczyć się na wstępie, by móc spokojnie działać, nawet jeśli po drodze zdarzą się niespodziewane kłopoty.
Oczywiście w razie niewykonania umowy istnieje możliwość wyznaczenia terminu dodatkowego, ale będziesz musiał podpisać aneks do umowy przedwstępnej. Na podpisanie aneksu muszą zgodzić się obydwie strony umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości.
Cyklicznie trafiają do mnie klienci z podpisaną umową wstępną, w której zobowiązali się do przelewu środków w dniu podpisania umowy przyrzeczonej. Praktycznie taka operacja jest dostępna tylko w jednym banku-ING Bank Śląski. W reszcie cała operacja będzie trwała przynajmniej kilka dni roboczych. W umowie należy zawrzeć dla własnego bezpieczeństwa od 7 do 10 dni roboczych na przelew środków z kredytu hipotecznego. Sprawa jeszcze bardziej się komplikuje, jeśli Twój kredyt ma spłacać kredyt sprzedającego. Środki na spłatę kredytu pójdą w powyższym terminie. Przelew reszty środków na rzecz sprzedającego może być jednak uzależniony od rozliczenia kredytu, wystawienia dokumentów potwierdzających i złożenia wniosku o wykreślenie hipoteki. To z kolei może trwać kolejne 1-3 tygodnie. Termin na wpłatę środków musi zatem w takiej sytuacji być określony na minimum 1 miesiąc od podpisania umowy przyrzeczonej.
Każda umowa przedwstępna zakupu nieruchomości wymaga uwzględnienia w niej stałych, minimalnych danych, aby mogła zostać zaakceptowana w banku analizującym dokumenty do kredytu hipotecznego. Każda umowa powinna zawierać przynajmniej:
Inne istotne postanowienia umowy przyrzeczonej
Lista dokumentów jest uzależniona od rodzaju nieruchomości i indywidualnej sytuacji, którą dana nieruchomość się charakteryzuje. Temat szeroko omówiłem w jednym z wcześniejszych wpisów dokumenty do kredytu.
Chciałem jednocześnie zwrócić uwagę, iż wszystkie dokumenty nieruchomości należy zawrzeć w formie załączników do umowy. Załączniki należy wyliczyć i odpowiednio nazwać na ostatniej stronie umowy.
Dodatkowo warto uwzględnić zdjęcia nieruchomości oraz spis zawartości lokalu. Od momentu umowy przedwstępnej do czasu zawarcia umowy przyrzeczonej może minąć dłuższy okres. Istnieje zatem ryzyko, iż w tym czasie stanie się coś, co obniży wartość nieruchomości np. powódź, zalanie, pożar. Znane mi się również przypadki, kiedy kupujący potrafili rozebrać np. podłogę, zabudowę kuchenną, szafę wnękową. Pozostanie wyposażenia nie zostało zapisane w umowie i sprzedający uważał, że skorzysta na swoich dotychczasowych dobrach. Zdjęcia nieruchomości wraz z oświadczeniem sprzedającego, iż nieruchomość zostanie przedstawiona do odbioru w stanie nienaruszonym pozwolą uniknąć tego typu sytuacji.
Wizyta u eksperta kredytowego powinna być pierwszą czynnością przed formalnościami związanymi z zakupem nieruchomości. Ekspert kredytowy ma wtedy 100% szansę na lokalizację słabych punktów, wyjaśnienie problematyki zakupu nieruchomości, wskazanie wymaganych terminów i co najważniejsze sprawdzenie nieruchomości. Profesjonalny ekspert będzie mógł wskazać notariusza do współpracy lub przygotować draft umowy przedwstępnej.
Ku mojemu zdziwieniu wiele osób korzysta z draftów umów dostępnych w Internecie. Najczęściej są to niewiele warte przykłady umów. Brakuje w nim wielu podstawowych danych. Posiadają błędy formalne i zapisy abuzywne. Przestrzegam przed używaniem tego typu dokumentacji do tak ważnej transakcji jak zakup nieruchomości.
Zdarza się, iż nie ma możliwości, by umowę podpisały wszystkie zainteresowane osoby. Można wtedy podeprzeć się pełnomocnictwem do podpisu wystawionym przez osoby uprawnione. Dokument ten musi koniecznie być poświadczony notarialnie. Podpisując umowę, należy przy każdym podpisie dopisać „zgodnie z pełnomocnictwem Rep. A …….”
Co do zasady banki na moment wniosku kredytowego wymagają, by do kompletu dokumentów dołączyć umowę przedwstępną. W kilku z nich jednak istnieje możliwość, by tą formalność pominąć. Bank analizuje wtedy transakcję na bazie oświadczenia kupującego o zasadach umowy przyrzeczonej. Nie polecam tego rozwiązania, gdyż sprzedający na samym końcu może zrezygnować lub podwyższyć cenę argumentując, że pojawił się kupujący z wyższą propozycją. Bez umowy przedwstępnej nie będziesz mógł wysunąć żądania zawarcia umowy przyrzeczonej.
Kredytobiorcy zaaferowani całą otoczką zakupu nieruchomości bardzo często niezbyt przykładają się do jednej z najważniejszych kwestii – umowy przedwstępnej, jej zapisów, poprawności i innych. Chciałbym zwrócić uwagę na najczęstsze błędy popełniane przez ludzi.
Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania lub domu to wstęp do uniknięcia lub ograniczenia problemów, jakie mogą wystąpić w trakcie załatwiania kredytu. Nikt nie podpisuje umowy na tzw. dobre czasy, kiedy wszystko idzie jak z płatka. Zapisy wcześniej uznane za przesadne mogą okazać się bardzo istotne, jeśli chodzi o bezpieczeństwo i minimalizację strat, kiedy zaczną się trudności. Polecam zatem traktować każdą ewentualność jako możliwy scenariusz i zabezpieczyć się tak, by spać spokojnie. Zakup nieruchomości nie jest tym samym, co zakup bułki w sklepie, należy zatem nadać tej transakcji odpowiednią rangę i znaczenie poprzez zapisy w umowie przedwstępnej.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania odnośnie umowy przedwstępnej zakupu nieruchomości, to śmiało komentuj poniżej. Czy wiesz już, jak się przygotować, żeby umowa przyrzeczona została skutecznie zawarta?
Masz pytania lub uwagi?
Odpowiemy na Twoją wiadomość
Wiadomość
została
przesłana
Dziękuję!
Odpowiem tak szybko jak to możliwe.